Nhiều bạn hỏi thầy về cách học từ vựng.
Ban đầu thầy tính đặt tiêu đề là: CÁCH HỌC TỪ VỰNG HIỆU QUẢ NHẤT.
Nhưng nghĩ lại, nó hiệu quả với thầy nhưng chưa chắc xài được với bạn.
Nên thôi liệt kê ra các phương pháp học từ vựng mà thầy biết, ưu nhược điểm có thể, để từ đó bạn lựa chọn cách học phù hợp với bản thân nhé.
Thầy khuyến khích thử hết càng nhiều cách càng tốt để đưa ra lựa chọn tốt nhất.
Đừng có nhiều lựa chọn rồi không biết chọn cái nào rồi không làm gì hết nhen.
Mục Lục
Nguyên tắc 1: Không học từ riêng lẻ
Trước khi bắt đầu từng phương pháp, thầy dặn dò một nguyên tắc bạn cần nhớ là: KHÔNG BAO GIỜ HỌC TỪ VỰNG RIÊNG LẺ.
Đây là cách học truyền thống lỗi thời từ còn là học sinh.
Bạn thường cố nhồi nhét các list từ vựng, chép từng từ, phiên âm rồi ghi nghĩa tiếng Việt.
Tưởng rằng có thể học được rất nhanh nhưng đâu ngờ học trước quên sau.
Hoặc có thuộc thì tới lúc xài cũng chẳng dùng được gì do không biết kết nối nó.
Từ vựng riêng lẻ là từ vựng chết.
Chỉ có cụm từ hoặc tốt hơn nữa là từ vựng trong một câu cụ thể mới là từ vựng sống mà bạn cần.
Nguyên tắc 2: Tiếp xúc từ vựng thường xuyên
Nguyên tắc quan trọng tiếp theo ảnh hưởng quyết định đến khả năng ghi nhớ của bạn: TIẾP XÚC THƯỜNG XUYÊN.
Bạn cố gắng đủ cách để ghi nhớ từ vựng đó. Nhưng rồi sau đó bạn chẳng làm gì với nó cả. Bạn bỏ bê nó, bỏ bê tiếng Anh.
Cái gì không xài thì bộ não sẽ tự động đào thải để tiết kiệm dung lượng bộ nhớ thôi.
Cho nên, nếu cảm thấy hay quên từ vựng thì hãy tự hỏi xem
LIỆU BẠN CÓ TIẾP XÚC VỚI NÓ ĐỦ NHIỀU CHƯA nhé!
Nguyên tắc 3: Lựa chọn từ vựng để học
Nguyên tắc cuối cùng dựa vào nguyên tắc trên. HÃY LỰA CHỌN HỌC TỪ VỰNG QUAN TRỌNG ĐẾN CUỘC ĐỜI BẠN.
Sẽ thật khó để yêu cầu bạn học từ “Egregious” – rất tệ (ex: She’d made an egregious mistake) trong khi bạn không có nhu cầu thi SAT hay IELTS.
Một người học bác sỹ sẽ thật khó để hiểu “digital marketing” là gì và ngược lại dân marketer sẽ không biết “in vitro fertilization – IVF” là chi.
Bởi vậy, đừng cố nhồi nhét một cách bừa bãi tất cả các từ vựng bạn không biết. Như đãi cát tìm vàng vậy.
Chỉ lựa chọn một số từ vựng quan trọng và cần thiết cho bản thân bạn thôi.
Còn lại các từ khác đều là cát cả. Khi đó, xác suất gặp lại các từ vựng này sẽ thường xuyên hơn và tự khắc bạn có thể ghi nhớ nó dễ dàng.
Rồi, cùng tham khảo các phương pháp lan truyền trong giới học từ vựng nào:
1. Flash card
Đây là cách học từ vựng theo mô hình HỎI – ĐÁP – HÌNH ẢNH. Khá phổ biến trong 10 năm gần đây.
Ưu điểm là bắt mắt, gọn nhẹ. Có ghi rõ phiên âm IPA lẫn đặt câu giúp hiểu ngữ cảnh dễ dàng. Có thể mang theo bên mình để tranh thủ ôn bài hay học từ vựng mọi lúc mọi nơi. Được chia thành nhiều bộ từ vựng phù hợp với nhu cầu khác nhau như: TOEIC, IELTS, TOEFL hay 3000 từ vựng cốt lõi.
Nhược điểm là thiếu liên kết âm thanh. Nếu bạn chưa học qua bảng IPA thì vẫn không biết chính xác từ đó phát âm như thế nào. Có thể cồng kềnh, dễ thất lạc cho những bạn hay quên như thầy :)) Ngoài ra cần khoản đầu tư vài trăm nghìn.
2. Anki
Giống như Flash card, Anki khác ở chỗ được IT hóa thành một phần mềm tiện dụng để học từ vựng. Đặc biệt hơn, anki có hỗ trợ phát âm chuẩn và thiết kế giúp bạn ôn tập theo thời gian ghi nhớ của não bộ. Ví dụ sau bao nhiêu ngày Anki sẽ hỏi đáp từ vựng cũ một lần để bạn ghi nhớ sâu hơn và tiệm cận đến việc ghi nhớ nó hoàn toàn.
Nhược điểm Anki là có thể sẽ khó khăn với những bạn không quen thao tác trên thiết bị. Và giao diện Anki còn khá cũ so với thời đại ngày nay nên có thể gây tụt mood học.
Tin vui là anki đã thiết kế thành phần mềm học trên mobile như: Android và iOS
Tin buồn đối với dân iPhone thì riêng app ở iOS lại bị tính phí mà không biết vì sao :((
3. Kỹ thuật âm thanh tương tự
Được giới thiệu như cách học từ vựng của người Do Thái. Cách học này chia tách phiên âm từ tiếng Anh sang các âm tiếng Việt và liên kết lại có nghĩa.
Ưu điểm có thể sẽ gần gũi, tạo cảm giác quen thuộc cho người học. Nếu khéo để liên kết câu hay đoạn văn thì giúp tăng tốc độ hấp thu từ mới rất nhanh.
Nhược điểm thầy nghĩ là sẽ ảnh hưởng phát âm chuẩn trong tiếng Anh. Do thay vì phát âm chính xác qua bảng phiên âm quốc tế IPA thì nó lại liên kết với âm thanh tiếng Việt. Dẫn đến khả năng phát âm sai sau này.
4. Oxford Bookworms
Đây là cách học ưa chuộng nhất của thầy. Với hệ thống sách được chia ra đến 7 cấp độ từ dễ lên khó.
Đặc biệt các đầu từ vựng được tập trung vào 3000 từ vựng cốt lõi để bạn tập trung và tối ưu hóa thời gian học.
Các sách đều được viết lại từ những câu chuyện kinh điển hoặc những nội dung khoa học lý thú, giúp bạn say mê với nó.
Đọc 1 cuốn truyện nhỏ starter thì đã có thể tích lũy thêm 50 từ vựng mới dễ dàng rồi.
Và Oxford Bookworms đáp ứng đầy đủ nguyên tắc học từ vựng hiệu quả: có ngữ cảnh cụ thể, có dịch từ bằng Anh – Anh và có cả audio để nghe cả bài nữa.
Nhược điểm là sách gốc khá đắt, tầm trên 50k một cuốn. Bạn nào học ở Simple English thì có lợi thế là được đọc đã đời các đầu sách Bookworms với thư viện khổng lồ rồi.
Mỗi người sẽ có sở thích khác nhau để lựa chọn ra các phương pháp học từ vựng phù hợp. Giống như có nhiều môn phái võ lâm khác nhau vậy. Tuy nhiên dù trường phái nào thì bạn cũng nhớ đáp ứng 3 nguyên tắc vàng ở đầu bài nhé.
Chúc bạn dễ dàng và nhẹ nhàng hơn cho việc học từ vựng.
Trần Trinh Tường
Xem thêm:
